Zanim sie tutaj przeprowadzilam, bardzo chcialam wiedziec czym szwedzi roznia się od nas, polakow. Jacy sa? Czy sa zimni i zamknieci w sobie ludzie, czy moze otwarci i pogodni? Myslę, ze po tak dlugim czasie jakim ja tutaj mieszkam, moge sie nieco wypowiedziec na ten temat. Moim zdaniem szwedzi to bardzo pomocni i uprzejmi ludzie, ale niestety mniej towarzyscy niz my - Polacy. Mozecie wiec zapomniec o pogawedce w kolejce do kasy czy codziennych wyjsciach ze znajomymi. Jadac tramwajem nie musicie sie obawiac, ze ktos obok was usiadzie, no chyba ze bedzie do tego zmuszony brakiem wolnych miejsc.
Szwedzi sa spokojnymi i wrazliwymi ludzmi, ktorzy maja na wszystko czas. Ma byc bezstresowo. I tak tez wlasciwie jest. Czesto sie usmiechaja i sa bardzo zyczliwi. W trakcie rozmowy głeboko wpatruja sie w oczy osobie z ktorą rozmawiaja. Z jednej strony moze byc to bardzo frustrujace, ale z drugiej strony wiemy ze nie rozmawiamy ze sciana i ze osoba, ktorej chcemy cos przekazac, rzeczywiscie nas slucha. Nigdy nie myslalam o nas Polakach, jako o ludziach, jakos specjalnie otwartych i odwaznych. A jednak! Z tych cech mozemy byc zdecydowanie dumni. Nie mamy zadnych trudnosci w nawiazywaniu kontaktow, jestesmy rozmowni i goscinni. Tych cech zdecydowanie brakuje spokojnym szwedom.
CO ZASKOCZYLO MNIE PO PRZYJEZDZIE?
Nie interesowanie sie kogos w zyciem. Szwedzi interesuja sie wylacznie tym co dotyczy ich. Gdybym miala taka ochote, moglabym w tym momencie wyjsc do miasta w pizamie i myslę, ze nikogo by to nie zainteresowalo. Za mezczyznami trzymajacymi sie za rece, bądz za kobieta z rozowym irokezem tez sie nikt nie obejrzy. Za to wlasnie uwielbiam Szwecję, za tolerancje, ktorej zdecydowanie potrzeba wiecej w Polsce. Zaskoczyly mnie te czyste ulice, drogi oraz zamilowanie do przyrody. Zadziwila mnie tez tak zwana ''fika'' oraz to jak duze znaczenie dla szwedow ma ''fritid'' czyli czas wolny.
FRITID
Sport, a glownie na mysli mam, zajecia po szkole, typu pilka nozna, koszykowka, taniec czy jazda konna. Tak zwany czas wolny, jest bardzo wazny dla szwedow. To znaczy, wazne jest aby dobrze go zadysponowac. 90 % moich znajomych robi cos po szkole, jazda konna, taniec, silownia czy koszykowka. Zabawne, że nawet jest przedmiot w szkole ktory nazywa sie ' nauka o wychowaniu fizycznym oraz czasie wolnym''. Gdzie jak pewnie sie domyslacie rozmawiamy o tym, jak najlepiej zadysponowac swoim wolnym czasem.
FIKA
Jesli juz mowa o czasie wolnym warto wspomniec o czyms co nazywa sie ''fika'', a w przetlumaczeniu to nic innego niz kawa i ciastko. Szwedzi uwielbiaja fike. Fika tu, fika tam, na fike zawsze jest czas. Szwedzi uwazaja fike, za specyficzny fenomen Szwecji. Tu juz nawet nie chodzi, o spotkanie sie z przyjaciolmi w miescie na kawe. Fika to wazny element w pracy. Kiedy mialam praktyki, poza przerwa na lunch, mielismy 15- minutową przerwę na fike. Jesli juz opowiadam o tym szwedzkim zwyczaju, opowiem wam takze o cynamonowych buleczkach, ktore nazywaja sie ''kannelbullar''. Pelnia one role takich polskich paczkow. Byl taki okres, ze jadlam je codziennie, teraz troche mi juz zbrzydly. Popularne w Szwecji sa takze ''pepparkakor''. Pewnie znacie je z IKEI. Pyszne kruche pierniczki, ktore sa bardzo popularne w okresie swiatecznym.
SKANDYNAWSKI STYL
Na pewno jesli kiedykolwiek byliscie w Szwecji, zwrociliscie uwage, na domki. Drewniane, czerwone domki. To chyba wlasnie z tymi domkami, Szwecja kojarzy mi sie najbardziej. Wszedzie ich pelno. Dzieki nim Szwecja ma taki magiczny klimat. Mimo ze sa takie proste, maja w sobie urok. Jesli chodzi o mieszkania ludzi polnocy, to tak na pewno wspolnym mianownikiem jest biel. I to wlasnie Szwecja przekonala mnie do bialych mebli. Ale oczywiscie nie wszystkie mieszkania wygladaja tak jak pokazuję nam to IKEA, czy modne czasopisma. Wiem, ze wiele osob twierdzi ze biel jest paskudna i szpitalna. Ale ja sie z tym nie zgodzz, uwielbiam biel i nie wyobrazam sobie zycia bez BIELI.
STYL UBIERANIA
Wedlug mnie w Szwecji jest bardzo duzo dobrze ubierajacych sie kobiet, mysle, ze znacznie wiecej niz w Polsce. Mam nadzieje, ze nie brzmie jak bym chciala obrazic polskie kobiety? Bo oczywiscie takiego zamiaru nie mam. W Polsce tez jest BARDZO duzo dobrze ubierajacych sie kobiet. Z dnia na dzien jest ich coraz wiecej. A Szwecja nie sklada sie tylko z pieknie ubranych blondynek, bo tu jest takze wiele kobiet, ktore nie przywiazuja zbytnio uwagi do swojego wygladu. Jednak szwedom trzeba przyznac to, ze umieja ubrac sie odpowiednio do sytuacji.
Po bulki do sklepu, wygodnie - w trampkach i bluzie, na kolacje w szpilkach i sukience. Nie odwrotnie!
Dla mnie osobiscie wysokie buty to meka i nie wyobrazam sobie chodzic w nich na co dzien. Mysle, ze kiedy naduzywamy noszenia szpilek, no coz, wtedy traca one swoja moc.
Szwedzi mimo ze ubieraja sie luzno i prosto, wygladaja elegancko. Wiele z nich inwestuje w markowe i dobre jakosciowo ubrania. Obuwie, jak wspomnialam najlepiej trampki. Modnie i wygodnie.
Z dodatkami nie szaleja, prosty zegarek, szalik i skromne kolczyki. Nie ma przesady, jest idealnie. Mezczyzni maja u mnie WIELKIEGO plusa za wyglad. Ale takiego typowego ''dresa'' na pewno tutaj nie spotkacie.
Ten styl kroluje/ krolowal raczej w Polsce. Koszula, zegarek, jeansy i eleganckie buty lub ewentualnie conversy, tak moglabym opisac przecietnie ubranego szweda. I nie mowie tu o przesadnie obcislych dzinsach i zbyt dopasowanej koszulce. Jest klasa.
PIENIADZE, ZAKUPY, CENY
W Szwecji ubierzesz sie niezaleznie od zawartosci portfela. Roznica moze byc taka, ze niestety niewielu Polakow moze sobie pozwolic na zakupy w takich sklepach. Tutaj ze wzgledu na wieksze zarobki, stac ludzi ubierac sie w drozszych sklepach. W Szwecji jednymi z najpopularniejszych sieciowek sa HM, LINDEX, GINA TRICOT, ZARA,BIK BOK i CUBUS.
Lindex jest fajny, maja bardzo ladna bielizne. Wiem, ze otworzyli go w kilku miastach w Polsce.
JEZYK SZWEDZKI
Profsem nie jestem, bo jak wspominałam mieszkam tu dlugo ale nie, zeby znac perfekt szwedzki. Jednak moge od razu powiedziec, ze nie ma co sie martwic gramatyka, bo jest naprawde latwa do opanowania.
Jedna z zalet jest brak odmiany czasownika przez osoby. Ah, ile zaoszczedzonego czasu na wkuwaniu osobnego czasownika dla kazdej osoby.
Troszeczke gorzej jest z wymowa. Moim zdaniem, jest dosyc trudna dla niektorych. Ja nauczylam sie juz tak dobrze rozmawiac przez 2 lata. A teraz juz rozmawiac i pisac moge bez problemu.
Czasami pojawi sie jakies slowo, przy ktorym łamie sobie jezyk, ale staram sie cwiczyc jego wymowe tak czesto jak to mozliwe i zazwyczaj udaję mi sie to jakos ogarniac.
SYSTEMBOLAGET
Monopol na sprzedaz alkoholu powyzej 3,5 % w Szwecji posiada tylko systembolaget.
Warto tez dodac, ze dopiero po skonczeniu 20 lat, mozna zrobiv tam zakupy. Dla tych pelnoletnich (ale nie pelnoletnich wedlug systembolaget ) zostaje alkohol ponizej 3,5 % dostepny w marketach typu ICA itp ( cos jak TESCO).
Poza tym sklep otwarty jest w godzinach takich jak inne sklepy na przyklad odziezowe. W tygodniu macie czas do 18, w sobote alkohol do 15, a w niedziele? No wlasnie, w niedziele jestescie bez alkoholu, bo jest nieczynne.
Mam nadzieje, ze po przeczytaniu wasza wiedza na temat Szwecji sie troche poszerzyla
( Zdjecia & wpis jest porzyzony od Kladia Ch. Zostal troche tekst zmieniony.)